Ik volg op social media van alles rondom fertiliteit en miskramen. Daar kom ik wel eens een zogenaamde kinderwenscoach tegen met dubieuze beloftes. Ik kan er niet bij wat voor posts ik van dit soort coaches soms voorbij zie komen. Er zitten zeker ook goede, degelijke therapeuten op social media. Maar wie ik hier bedoel met zogenaamde coaches, zijn die coaches die beweren dat als jij als vrouw maar anders gaat eten of denken, of contact gaat maken met je baarmoeder of verloren kindjes, je wel blijvend zwanger zult worden. Gaven ze bij zulke beloftes maar een disclaimer zoals hieronder!
Iedereen mag zich coach of psycholoog noemen, deze titels zijn helaas niet beschermd of gebonden aan kwaliteitseisen. Dit maakt dat er heel goede, maar helaas ook zeer dubieuze coaches bestaan. Zo ook in de kinderwenswereld. Natuurlijk is het waar dat een ongezonde leefstijl en ongezond BMI de kansen op een succesvolle zwangerschap kunnen verkleinen. Of dat negatief denken een traject zwaarder kan maken. Maar het is niet zo dat eenieder die worstelt met (blijvend) zwanger raken een ongezond BMI of leefstijl heeft. Sterker nog, de meeste lotgenoten die ik spreek hebben al lang en breed hun voeding, gezondheid en leefstijl geoptimaliseerd. Alles in de hoop om eindelijk met gevulde armen te mogen eindigen. Want die hoop, maar zeker ook de angst om zonder kind te moeten eindigen, doen ontiegelijk veel met iemand. Hoe langer de onzekerheid duurt, hoe meer je bereid bent om weer een stap verder te gaan. Je wilt jezelf tenslotte achteraf niets kunnen verwijten. Het is namelijk een onverteerbare gedachte dat als je maar iets meer of anders had gedaan, je misschien wel een kindje in je armen zou hebben gekregen.
Nadelige effecten
En weet je welke nadelige effecten de coaches die van alles beloven uiteindelijk bereiken? Uiteraard sowieso dat ze geld verdienen aan en misbruik maken van een kwetsbare groep mensen die zich door een moeilijke periode heen worstelt. Maar nog kwalijker vind ik dat ze met hun beloftes het idee in de buitenwereld en bij de patiënten zelf versterken dat het hun eigen schuld is dat ze nog met lege handen staan. Ze vergroten zo het lijden en de stress bij de patiënten. Ze maken het contact van patiënten met hun omgeving moeilijker. Want die krijgen door zulke verkondigde boodschappen te maken met meer foutieve vooroordelen die kwetsen en weer ontkracht moeten worden. Lijkt me toch niet dat dit het doel is van een coach die oprecht anderen wil helpen?
Ik noem het misbruik maken van. Waarom? Als je zelf of iemand uit je naaste omgeving in een fertiliteitstraject of met miskramen worstelt, weet je waarschijnlijk wel hoeveel impact de onzekerheid over de uiteindelijke uitkomst heeft. Niemand kan namelijk garanderen dat je uiteindelijk een levend kindje in je armen krijgt. Ook al willen sommige coaches je graag anders doen geloven, besef goed dat het hun verdienmodel is om gebruik te maken van de onzekerheid over de afloop. Ben nog nooit “niet goed, geld terug” tegengekomen bij deze coaches. Er is geen gedegen bewijs (middels bijvoorbeeld onderzoek) voor het veronderstelde succes van de aanpak van deze bedrijven. Geen bewijs dat ze in hun clientèle meer zwangeren voortbrengen dan in de groep vrouwen met een kinderwens die niet hun coachsessies krijgt. En wanneer iemand wel zwanger raakt tijdens zo’n coachtraject, wordt het vaak online breed uitgemeten. Daar baseren velen hun bestaansrecht op. Als je zelf als patiënt alles op alles zet om een kindje te mogen krijgen en de angst kent om met lege handen te komen staan, dan ben je hier al gauw gevoelig voor. En dat weet men maar al te goed.
Anders denken
Ik ben zelf GZ-psycholoog. Ik weet dat bij sommigen een hele wereld te winnen is met anders denken. Maar nooit zal anders denken er volgens mij toe leiden dat een embryootje zich wel innestelt, dat die vervolgens blijft zitten, blijft verder delen en uiteindelijk gezond voldragen wordt. De aanname dat dit wel zou kunnen noemen we in de psychologie ‘magisch denken’. Denk bijvoorbeeld aan de dwanggedachten van mensen met een dwangstoornis. Die denken dat ze door, ik noem maar een voorbeeld, drie keer de deurklink aan te raken een ramp voorkomen. Dat voelt voor hen op zo’n deurklinkmoment ontzettend waar, de angst dat ze anders iets ergs veroorzaken stuurt hun gedrag. De beweringen van coaches dat je door positief te denken wel blijvend zwanger kan worden valt precies in deze categorie. Of anders gezegd: dat je door niet precies op hun manier (positief?) te denken/niet hun mindset aan te nemen er voor zorgt dat je uiteindelijk met lege handen zal komen te staan. Dit kan je wat mij betreft ook copy-pasten voor de beweringen dat je pas zwanger zult raken als je “contact” maakt met je baarmoeder of overleden kindjes. Ik moet het eerste onderzoek nog tegenkomen die deze beweringen ondersteunt.
Leren positiever te denken kan absoluut heel waardevol zijn, ik juich dit in het algemeen alleen maar toe. Het kan het leven een stuk leuker en fijner maken. Zolang er ook genoeg ruimte is voor de zwaarte en moeilijke emoties, die horen nu eenmaal bij een moeizaam kinderwenstraject. Als je worstelt met de zwaarte van miskramen en/of een kinderwenstraject, dan valt er wel eens wat te verbeteren in de verwerking, in het leren omgaan met de achtbaan aan emoties en onzekerheid en/of met positiever te leren kijken naar je leven. Je kan daardoor misschien meer genieten. En er bestaat een leven (of mooie momenten) naast de zwaarte van een onvervulde kinderwens. Dus mocht je emotioneel vastlopen met je onvervulde kinderwens, schakel dan gerust psychische hulp in. Het leven kan echt een stuk lichter worden. Maar doe dit alsjeblieft bij iemand die daartoe degelijk opgeleid is. En doe het niet met de verwachting dat je daardoor wél zwanger zult raken. Die magie kan helaas niemand beloven!
Tip van de psycholoog
Voor diegenen die worstelen met een onvervulde kinderwens, geef ik graag een tip die het leven misschien iets lichter maakt:
Het kan waardevol zijn in een traject dat zo je energie, emoties en tijd kan opslokken dat het voelt alsof er niks anders meer is in je leven dan het traject, om je focus actief te leggen op wat er wel is, wat wel goed gaat, waar je wel dankbaar voor bent ondanks de onzekerheid van de kinderwens. Schrijf aan het eind van iedere dag drie dingen op waar je blij mee bent of dankbaar voor bent. Denk bijvoorbeeld aan je relatie, aan een fijn momentje dat je die dag hebt meegemaakt, een succesje op werk, de steun van mensen om je heen, mooie eigenschappen van jezelf, iets dat je gedaan hebt waar je trots op bent, enz.
Het voelt in het begin misschien wat nep of kunstmatig, vooral als je niet gewend bent om zo te denken. Je kunt er ook voor kiezen om het samen met je partner te doen en i.p.v. opschrijven het iedere avond naar elkaar benoemen. Dit is niet iets wat je even een weekje moet doen, oefening baart kunst. Blijf het in ieder geval een aantal weken doen en merk op of het je wel of niet wat helpt. Helpt het niet, dan stop je er gewoon weer mee. Merk je wel wat verschil? Probeer het dan te blijven doen, je zult vanzelf merken dat het steeds automatischer gaat om naar het positieve te kijken en op een gegeven moment is het opschrijven niet eens meer nodig omdat het een automatisme wordt. Veel succes!
Noot: Vooropgesteld geldt voor mij dat iedereen moet uitzoeken waar hij/zij zichzelf goed bij voelt in de uitdagende tijd van een onvervulde kinderwens. Dat kan niemand anders voor jou bepalen dan jijzelf en kan op iets heel anders uitkomen dan waar ik op zou uitkomen. Dit stuk bevat mijn mening die gebaseerd is op mijn persoonlijke ervaringen en professionele kennis als GZ-psycholoog. Ik wil met dit schrijfsel vooral waarschuwen dat sommigen dubieuze coaches (bewust dan wel onbewust) misbruik maken van de gevoelens die komen kijken bij een onvervulde kinderwens en dat dit negatieve effecten kan hebben. Voel je vrij om je eigen mening te vormen en/of te geven!